بعضى از اصحاب امام صادق (ع) از زكام به آن حضرت شكايت كردند پس فرمود: زكام كارى از كارهاى خدا و لشكرى از لشكرهاى خداست كه آن را فرستاده تا بيمارى تو را قلع و قمع كند و هر وقت خواستى زكام را از بين ببرى يك دانگ سياه دانه و نيم دانگ كندس مى گيرى و آن را آرد مى كنى و به بينى خود مى كشى كه زكام از بين مى رود و اگر ممكن باشد كه اصلا آن را معالجه نكنى، چنين كن كه در زكام منافع بسيارى است.
مى گوييم: زكام عبارت است از التهاب پرده مخاطى بينى كه از سردى يا انتقال سريع از محل گرم به محل سرد و يا از ضعف بنيه و يا از سرايت كردن از شخص مبتلا به وجود مى آيد، نشانه هاى آن عبارتند از احساس سرما و گرفتگى و ريزش آب از بينى با يك ماده مخاطى و ريزش آب از دو چشم و سرخى آنها و تغيير صدا. مدت زكام سه روز است و علاج آن استراحت در خانه و پوشيده نگهداشتن بدن بخصوص در زمستان و كم كردن خوراك و خوردن مايعات است.
پزشكان، زكام را يك بيمارى واگير دانسته اند ولى اخيرا كشف شده كه آن به خودى خود يك بيمارى نيست بلكه يك حادثه طبيعى است كه برخى از بيماريهاى دماغ و ريه و دستگاه تنفسى را از بين مى برد و اخلاط و بلغمها را از آن بيرون مى كند و منظور امام صادق (ع) هم همين است كه مى فرمايد: اگر ممكن باشد آن را معالجه نكن.
همچنين امام فرمود: زكام كارى از كارهاى خدا و لشكرى از لشكرهاى اوست كه آن را براى از بين بردن ناراحتى تو فرستاده است. اين سخن اشاره مى كند كه زكام يك حادثه طبيعى و در خدمت بدن انسان و مانند يك سپاهى است كه بر بيمارهاى حمله مى كند و با ترشح و نزول اشك آن را از دماغ بيرون مى كند.
پزشكان گفته اند: كسانى كه با زكام مبارزه مى كنند بيچاره اند چون زكام بدن را از فضولات پاك مى كند و اگر زكام معالجه شود، بيماريهاى بسيارى را سبب مى شود.
روش تندرستى در اسلام / ص: 108
