از روایات استفاده می‌شود که خوش‌اخلاقی چند مؤلّفه دارد :
الف) نرم‌خویی و انعطاف‌پذیری :چون افراد نرم‌خو کسانی هستند که به‌راحتی با دیگران انس گرفته، دیگران نیز به‌آسانی با آنها الفت می‌گیرند.
ب) خوش‌گفتاری : قالب و محتوای سخنی می‌تواند گوش‌نواز و دل‌نواز باشد که با لحن نرم و لطیف، پیام‌آور محبت باشد.
ج) خوش‌رویی : هیجان‌ها، احساسات و سایر خصوصیات روحی - روانی انسان، غالباً در چهره وی منعکس می‌شود. چهره‌ها می‌توانند حرف بزنند و حامل پیام باشند.
د) شوخ‌طبعی : پیامبر اسلام (ص) یکی از ویژگی‌های اهل ایمان را شوخ‌طبعی آنان دانسته و می‌فرماید: مؤمن، شوخ و سرگرم‌کننده است و منافق، اخمو و عصبانی.
وسائل الشیعه، ج8، ص321