چشم زخم واقعیت یا خرافه؟
آیا در دین ما به این موضوع پرداخته شده؟
آیا اگر در متون حدیثی ما به این حقیقت صحه گذاشته شده راهی برای در امان بودن و درمان آن بیان شده؟
چشم‌زخم در قرآن و تفاسیر و روایات
جماعتى از مفسرين آيه شريفه وَ مِنْ شَرِّ حاسِدٍ إِذا حَسَدَ را به چشم زدن تفسير كردهاند و نيز عامه از پيغمبر صلى اللَّه عليه و آله و خاصه از امام صادق عليه السّلام روايت كردهاند كه: اگر چيزى بر قدر پيشى گيرد چشم زدن است.
و مرحوم طبرسى راجع به آيه شريفه لا تَدْخُلُوا مِنْ بابٍ واحِدٍ گفته است: چون يعقوب عليه السّلام ترسيد كه پسرانش را چشم زنند به آنها گفت: همگى از يك در وارد نشويد، ولى جبائى چشم زدن را انكار كرده و گفته است برهانى براى اثباتش نداريم، امام بيشتر محققين آن را پذيرفته و درست دانستهاند، سپس مرحوم مجلسى سه قول از حافظ و بلخى و حكما براى اثبات آن نقل ميك‌ند و در آخر هم تأييدى از سيد رضى- قدس اللَّه روحه- ذكر مي‌فرمايد.
منبع: كلينى، محمد بن يعقوب، أصول الكافي، ترجمه سيد جواد مصطفوى،ج 3،ص 418.
گفته شده: (در زمان پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) افرادى داراى چشم زخم بودند كه حتى اگر ماده گاو و ماده شتر چاق از نزديكى آنان عبور مىكرد او به آن حيوان يك نظر مخصوص مىانداخت، بعدا به دختر، يا كنيز خود می‌گفت: زنبيل و پول را حاضر كن تا برويم از گوشت اين شتر بياوريم! آن شتر شب را صبح نمی‌كرد تا اينكه هدف مرگ قرار می‌گرفت، آنگاه آنرا نحر می‌كردند! 2- كلبى می‌گويد: چه بسا مردى از عرب بود كه مدت دو، يا سه روز چيزى نمی‌خورد. بعدا پرده خيمه را بلند می‌كرد. هنگامى كه شتر، يا گوسفندى از آنجا عبور می‌كرد او می‌گفت: من تا امروز شتر و گوسفندى بهتر از اينها نديدهام! بعدا چندان طولى نمی‌كشيد كه قسمتى از آن شتر و گوسفندها سقوط می‌كردند و هلاك می‌شدند.
منبع: نجفى خمينى محمد جواد، تفسير آسان، انتشارات اسلاميه - تهران، چاپ اول، 1398 ق، ج8،ص 158.
درمان چشم‌زخم
حنان بن سدير روايت كرده است كه امام صادق عليه السّلام فرمود: هر كس سوره قُلْ أُوحِيَ إِلَيَ (سوره جن) را بسيار تلاوت كند، هيچ وقت دچار چشم زخم و دميدن (بر گره) و جادو و فريب جن نمىشود، و با رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم خواهد بود، و می‌گويد:
پروردگارا! من جز اين مقام و منزلت چيز ديگرى نمیخواهم.
منبع: پاداش نيكي‌ها و كيفر گناهان / ترجمه ثواب الأعمال، ص: 314
