[سوره البقرة (2): آيه 243]

أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ خَرَجُوا مِنْ دِيارِهِمْ وَ هُمْ أُلُوفٌ حَذَرَ الْمَوْتِ فَقالَ لَهُمُ اللَّهُ مُوتُوا ثُمَّ أَحْياهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَشْكُرُونَ 

آيا نديدى و ندانستى (اى محمّد صلّى اللّه عليه و آله يا اى شنونده سخن) كيفيت حال كسانى را چون دشمن به آن‌ها رو كرد و در مقام محاربه و جدال با آن‌ها برآمد از ترس مرگ از خانه ‏هاى خويش فرار كردند و به بهانه شيوع بيمارى طاعون از شركت در ميدان جهاد خوددارى نمودند در حاليكه هزاران تن بودند و در حين فرار خداوند بآنها فرمود بميريد و بوسيله همان بيمارى كه آن را بهانه قرار داده بودند مردند يعنى خداوند متعال اسباب مرگ آنان را فراهم كرد و بسرعت همگى از بين رفتند يا بنا بتفسير ديگر يعنى دشمن بر آنها تسلّط يافت و اين تسلّط و تمكين دشمن نبود مگر بسبب ترس آنان و چون دشمن مزه عذاب ذلت و خوارى به آنان چشانيد و خطاى فاحش خود را حس كردند و اين احساس آنها را به جنبش آورد و بر قتال دشمن برانگيخت و به معاونت يكديگر و بذل نفس و نفيس پس از مدتى كه جامعه مرده‏‌اى بودند دوباره خداوند آنها را زنده نمود و به دفع دشمنان و تجديد حيات اجتماعى پرداختند و ماجراى زندگى آنان را درس عبرتى براى آيندگان قرار داد كه بدانند از فرمان الهى نمى‏ توانند فرار كنند.

 ابوالفضل داور پناه، أنوار العرفان في تفسير القرآن، ج‏4، ص: 293