فلسفه عاشورا

پس اگر از ما بپرسند شما در روز عاشورا که دائما حسین حسین می‌کنید و به سر خودتان می‌زنی، چه می‌خواهید بگویید؟ باید بگوییم: ما می‌خواهیم حرف آقایمان را بگوییم، ما هرسال میخواهیم تجدید حیات کنیم (يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا استَجيبوا لِلَّهِ وَلِلرَّسولِ إِذا دَعاكُم لِما يُحييكُم ۖ …؛ الأنفال/ ۲۴).

باید بگوییم عاشورا روز تجدید حیات ماست. در این روز می‌خواهیم در کوثر حسینی شستشو کنیم، تجدید حیات کنیم، روح خودمان را شستشو بدهیم، خومان را زنده کنیم، از نو مبادی و مبانی اسلام را بیاموزیم، روح اسلام را از نو به خودمان تزریق کنیم.

ما نمی‌خواهیم حس امر به معروف و نهی از منکر، احساس شهادت، احساس جهاد، احساس فداکاری در راه حق در ما بمیرد.

این فلسفه عاشوراست، نه گناه کردن و بعد به نام حسین بن علی بخشیده شدن! گناه کنیم، بعد در مجلسی شرکت کنیم و بگوییم خوب دیگر گناهانمان بخشیده شد.. گناه آن وقت بخشیده می‌شود که روح ما پیوندی با روح حسین بن علی بخورد؛ اگر پیوند بخورد گناهان ما قطعا بخشیده می‌شود ولی علامت بخشیده شدنش این است که دو مرتبه دیگر به دنبال ۀن گناه نمی‌رویم اما اینکه از مجلس حسین بن علی بیرون برویم و دو مرتبه دنبال آن گناه برویم، نشانه این است که روح ما با روح حسین بن علی پیوند نخورده است.

منبع: مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، تهران: صدرا، 1363، ص 175

حسين بن سعيد گويد: «من و ابن غيلان مدائنى خدمت امام‏ رضا عليه السلام رسيديم. ابن غيلان به حضرت گفت: خداوند امورتان را سامان بخشد! به من رسيده كه هر كس بچّه‏‌اى جنين دارد و نيّت كند كه نامش را محمّد بگذارد پسردار مى‌شود. سپس حضرت فرمود: على محمّد و محمّد على، يك چيز است. ابن غيلان گفت: خداوند امورتان را سامان بخشد! من همسرم را در حالى جا گذاشته‏‌ام كه حامله بود شما دعا كنيد كه حمل او پسر باشد. حضرت طولانى به زمين نگاه انداخت و سپس سرش را برداشت و به او فرمود: نامش را على بگذار چون عمرش طولانى‌تر مى‌‏شود. ما به مكّه وارد شديم كه از مدائن نامه‏‌اى برايمان آمد كه ابن غيلان پسردار شده است.»

منبع: بروجردى، آقا حسين، منابع فقه شيعه (ترجمه جامع أحاديث الشيعة) - تهران، چاپ: اول، 1386 ق، ج‏26 ؛ ص669

بِسْم اللهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحیم

 در ایامی که امیرالمؤ منین (ع) زمامدار کشور اسلام بود اغلب به سرکشی بازارها میرفت و گاهی بمردم تذکراتی می داد. روزی از بازار خرمافروشان، گذر می کرد دختر بچه ای را دید گریه می کند.

 ایستاد و علت گریه اش را پرسش کرد. در جواب گفت آقای من یک درهم داد خرما بخرم از این کاسب خریدم به منزل بردم نپسندیدند آورده ام که پس بدهم قبول نمی کند.

 حضرت به مرد کاسب فرمود: این دختربچه خدمتکار است و از خود اختیاری ندارد شما خرما را بگیر و پولش را برگردان.

 مرد از جا حرکت و در مقابل کسبه و رهگذرها با تمام دست به سینه علی علیه السلام زد که او را از جلو دکان رد کند. کسانی که ناظر جریان بودند به او گفتند چه میکنی؟ این امیرالمؤ منین است.

 مرد خود را باخت و رنگش زرد شد، فورا خرمای بچه را گرفت و پولش را داد.

 ثم قال یا امیرالمؤ منین: ارض عنی، فقال ما ارضانی عنک ان اصلحت امرک.

سپس گفت یا امیرالمؤ منین مرا ببخشید و از من راضی باشید

 حضرت فرمود: چیزی که مرا از تو راضی می کند این است که روش خود را اصلاح کنی و رعایت اخلاق و ادب را بنمائی 

منبع: شانزدهم بحار ص 43

امام على علیه السلام:

اى فرزند آدم! خودت وصىّ خود باش و درباره دارایى خود، آنگونه عمل کن که مى خواهى پس از تو با آن، آنگونه عمل کنند.

منبع :نهج البلاغه، حکمت ۲۴۶

جابر از امام باقر عليه السّلام روايت كند كه چون پيامبر اكرم صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم در روز غدير خم

دست على عليه السّلام را در دست گرفت، شيطان در ميان سپاهيانش نعره برآورد و هيچ يك از آنها چه

در خشكى و چه دريا به جاى نماند مگر آنكه در پى نعره او به سويش دويدند و گفتند: اى آقا و مولا! چه

بر سر تو آمده؟ ما هرگز از تو نعره‏اى دهشتناك‏تر از اين نعره نشنيده بوديم. او بديشان گفت: اين پيامبر

كارى كرد كه اگر براستى اين كار تحقّق يابد ديگر كسى هرگز خدا را نافرمانى نكند. آنها در پاسخ گفتند:

سرورا! تو آدم را فريب دادى، و چون منافقان گفتند: اين مرد [پيامبر اكرم صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم‏] از

سر هواى نفس سخن مى‏ گويد، و يكى به ديگرى گفت: مگر نمى‏بينى كه چشمانش چگونه در كاسه سرش

مى‏ چرخد؟ گويا ديوانه شده- مقصودشان پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم بود-. در اين هنگام شيطان

فريادى از سر شادى زد و دوستانش دوباره گرد او حلقه زدند. او بديشان گفت: آيا مى‏دانيد من پيشتر با

آدم ابو البشر چه كرده ‏ام؟ گفتند: آرى، گفت: آدم، پيمان خود را شكست ولى بخدا كفر نورزيد ولى اينان

هم پيمانشان را نقض كردند و هم به پيامبر عليه السّلام كفر ورزيدند.

پس هنگامى كه پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم از اين جهان رخت بربست و مردم به جاى على عليه

السّلام ديگرى را به خلافت نشاندند شيطان تاج شاهى بر سر نهاد و منبرى نهاد و روى بالش‏ نشست،

و پيادگان و سوارگان خود را گرد آورد و بديشان گفت: شادى كنيد كه تا روز ظهور امام، خداوند فرمان برده نشود.

امام باقر عليه السّلام اين آيه را تلاوت فرمود: وَ لَقَدْ صَدَّقَ عَلَيْهِمْ إِبْلِيسُ ظَنَّهُ فَاتَّبَعُوهُ إِلَّا فَرِيقاً مِنَ الْمُؤْمِنِينَ‏ .

امام باقر عليه السّلام فرمود: تأويل اين آيه هنگامى بود كه پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم رحلت فرمود و

گمان ابليس همان هنگامى بود كه در باره پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم گفتند: او از سر هواى نفس

سخن مى‏گويد، و شيطان در اين هنگام گمانى در باره ايشان برد و آنها گمان شيطان را تصديق كردند و تحقّق

بخشيدند.

بهشت كافى / ترجمه روضه كافى، ص: 396